بدون شک یکی از لذتهای زندگی، خوردن غذاهای خوشمزه و تجربه طعمهای متفاوت است. چشیدن غذاهای خوشطعم میتواند نوعی تفریح باشد، به همین دلیل است که فعالان حوزه صنایع غذایی در سراسر دنیا در تلاش هستند تا ضمن ارتقاء کیفیت محصولات خود، طعم آنها را نیز بهبود بخشند.
همزمان با آغاز فروش کلان مواد غذایی و نوشیدنیها، افراد خبره و باتجربه، با تست کردن مواد غذایی، آنها را ارزشگذاری کرده و بر همین اساس، قیمت آنها را مشخص میکردند. سپس در طول سالهای 1900 میلادی اقدامات جدیتری با تعریف استانداردهایی برای ارزیابی حسی آغاز گردید.
برگزاری مسابقات تست و انتشار کتابهایی در این زمینه، منجر به ایجاد روشی دقیق، تحت عنوان “ارزیابی حسی” شد. بهطور کلی به استفاده از حواس پنجگانه (چشایی، بویایی، بینایی، شنوایی و لامسه) انسان برای تعیین پذیرش مواد غذایی توسط مصرفکننده، ارزیابی حسی گفته میشود. در واقع ارزیابی حسی، روشی علمی است که در آن خصوصیات غذا و مواد غذایی به گونهای بازتاب میشود که بتوان آن را مشاهده و اندازهگیری کرد. ارزیابی حسی جزء لازم و ضروری تمام مطالعات حوزه غذا می باشد و با وجود طراحی سنسورها و روش های شبیه سازی، تاکنون روش دستگاهی خاصی جهت جایگزینی ارزیابی حسی توسط انسان، طراحی و ساخته نشده است. در حال حاضر شرکتها و کارخانههای معتبر مواد غذایی، از این روش برای بررسی میزان پذیرش و محبوبیت محصولات جدید خود و همچنین ارتقاء کیفیت استفاده میکنند. همچنین پایش مستمر و شناسایی تغییرات ناشی از روشهای فرآیند تولید، انبارداری و کنترل کیفیت نیز توسط ارزیابی حسی انجام میپذیرد. جهت انجام آزمون های حسی تخصصی، گروه ارزیابی حسی، از میان افراد با قدرت حسی بالا تشکیل شده و عملکرد ارزیابان به صورت متوالی مورد پایش قرار می گیرد.
برای بررسی نظر مصرف کنندگان نسبت به فرآورده مواد غذایی که در بازار و در معرض فروش است و یا در آینده به بازار عرضه خواهد شد، از ارزیابان تصادفی از بین افراد جامعه استفاده می شود که اجرای آن نیازمند طراحی دقیق روش تحقیق و ارزیابی می باشد. بر اساس نمونه آماری، از تعدادی از مصرف کنندگان عادی جامعه که آموزش دیده نیستند بهعنوان نماینده جمعیت، از مکانهایی همچون بازار، مدرسه، فروشگاههای زنجیرهای و … نظرخواهی می شود و نظرات آن ها مورد آنالیز و نتیجه گیری قرار می گیرد.
انجام ارزیابی حسی تخصصی، نیازمند شرایط و محلی مناسب برای انجام آزمون می باشد، این مکان ها درواقع اتاق هایی هستند که در شرایط معین و کنترل شده با حداقل اختلالات و کاهش تاثیرگذاری عوامل روانی و شرایط فیزیکی (دما، نور، تهویه و …) که می تواند بر قضاوت انسان (ارزیاب) موثر باشد، طراحی می شوند. اتاق آزمون باید به راحتی در دسترس ارزیاب و دور از مکان های پر رفت و آمد و فاقد مواد بودار باشد تا ارزیاب بتواند به راحتی محصول یا فراورده را مورد ارزیابی قرار دهد.
مجموعه حلوای عقاب با طراحی اتاق ارزیابی حسی بر اساس آخرین استانداردهای روز دنیا، محصولات تولیدی خود را علاوه بر سنجش توسط آزمایشگاه تخصصی از لحاظ میزان ریزمغذیها و درشت مغذیها و وجود عوامل میکروبی، مورد ارزیابی حسی توسط ارزیابان آموزش دیده نیز قرار میدهد. این شرکت علاوه بر پایش روزانه خط تولید، محصولات جدید را نیز علاوه بر آزمون های فیزیکوشیمیایی و میکروبی، از لحاظ حسی، ارزیابی کرده و در صورت کسب امتیازات لازم، محصول توسط افراد جامعه مورد ارزیابی قرار گرفته و در صورت تایید به تولید انبوه می رسد.