علم پزشکی ایران در زمان گذشته، بر پایه دانش طب سنتی بوجود آمد. این طب با قدمتی 3000 ساله با افراد متبحری همچون ابن سینا و زکریای رازی شکل گرفت و از سال ها پیش تا کنون در اقصی نقاط دنیا تدریس شده است. اصول این طب بر پایه چهار طبع یا مزاج استوار است و افراد با تمام خصوصیات اخلاقی و فیزیکی زیر مجموعه یکی از این طبع ها میباشند.
شناخت و آگاهی نسبت به انواع طبعها و مزاجها برای افراد ضروری است چرا که در نهایت امکان ایجاد تعادل در بدن را افزایش میدهد. رعایت رژیمهای غذایی مناسب و متعادل سازی غذاها از منظر طب سنتی، تا حد زیادی از بروز بیماریها جلوگیری میکند و باعث افزایش سلامتی و ایجاد شادابی میشود.
چهار مزاج و طبع اصلی عبارتند از: مزاج گرم و تر (دموی)، گرم و خشک (صفراوی)، سرد و تر (بلغمی) و سرد و خشک (سوداوی) که هر کدام خصوصیات و برنامه غذایی خاص خود را دارند. مصرف خوراکیهایی با طبع گرم به افراد سرد مزاج (سوداوی و بلغمی) توصیه می شود و به سلامت این افراد کمک می کند.
در طب سنتی این باور وجود دارد که غذاهایی که طبع سرد دارند باعث می شوند جریان خون در بدن آرام تر شود، گرمای بدن کاهش یافته و سموم از بدن پاک شود. اما اگر مزاج سردی داشته باشید و یا در فصل سرما از غذاهایی با طبع سرد استفاده کنید؛ ممکن است مشکلاتی در بدنتان به وجود بیاید. بنابراین غذاها با طبع سرد دارای مضراتی نیز هستند. مصرف زیاد غذاهای سرد موجب گرفتگی عضله ، نفخ شکم، اسهال، ورم، تکرر ادرار، ترشح زیاد بزاق، دل درد، روماتیسم، اضطراب، خستگی و درد ماهیچه می شود.
افراد با طبع سرد با مصرف بیش از اندازه مواد غذایی سرد مانند ماهی دچار سستی مفاصل، کندی حرکت، خواب آلودگی یا کم حوصلگی و ضعف بدن می شوند.
در مقابل، اثراتی که غذاهایی با طبع گرم در بدن دارند باعث می شوند: متابولیسم بدن افزایش یابد، باعث بهبود التهاب ها در بدن می شوند و با سلول های سرطانی مبارزه می کنند. در نهایت به نظر می رسد مصرف غذاهایی با طبع گرم به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کنند.
کنجد یکی از منابع غذایی دارای طبع گرم و مورد تایید طب سنتی می باشد. کنجد طبعی گرم و تر دارد و مصرف آن برای افرادی که مزاج سرد دارند، توصیه میشود. داشتن عادات غذایی متناسب با طبع فرد، اعم از طبع سرد، طبع گرم و طبع معتدل، امکان ابتلا به بیماریها را تا حد زیادی کاهش میدهد. مهمترین نکته این است که هر غذایی همراه با مُصلِح آن مصرف شود. بهعنوانمثال شیر دارای طبع سرد است و باعث غلبهی سردی بر بدن میشود و برای جلوگیری از این مورد توصیه می شود شیر به همراه عسل یا گلاب مصرف شود.
از دیرباز استفاده از کنجد برای مصارف خوراکی و دارویی، در فرهنگهای مختلف رواج داشته است. در طب سنتی ایرانی از کنجد برای هضم آسانتر غذا و همچنین منظم ساختن دوره قاعدگی استفاده میشده است. در طب سنتی چینی، کنجد، ماده ای برای درمان تاری چشم، سوت کشیدن گوش و سرگیجه و در طب سنتی هندی نیز کنجد راه درمان زخم و سوختگی و از بین برنده بیخوابی بوده است. درمان بیماریهای اعصاب، عفونت، مشکلات پوستی و افزایش شیر مادران از مزیتهای مصرف کنجد در آفریقا ذکر شده است.
کنجد با داشتن طبعی گرم میتواند برای متعادلسازی غذاهای سرد به کار برود. شرکت حلوای عقاب با بهره گیری از این دانه روغنی پرفایده و تولید محصولاتی سالم و با کیفیت توانسته است گامی بزرگ برای بهبود و ارتقای برنامه غذایی افراد بردارد.
