روغن کنجد از دیرباز، موارد استفاده زیادی در تمدن‌های مختلف، خصوصا تمدن‌های متمرکز در آسیا داشته است. علت آن هم مشخص است؛ خواص و فواید بیشمار کنجد در مصارف خوراکی و درمانی!
امروزه، با وجود تنوع بسیار زیاد روغن‌های خوراکی، همچنان مصرف روغن کنجد، در حال افزایش است. وجود اسیدهای چرب ضروری و آنتی‌اکسیدان تنها چند نمونه شناخته شده‌تر از خواص روغن کنجد و دیگر محصولات کنجدی است.
در ادامه قصد داریم تا با مفهوم نسبتا جدیدتری از روغن کنجد، یعنی روغن کنجد پرس سرد آشنا شویم.
روغن کنجد پرس سرد چیست؟
روغن کنجد به طور کلی انواع متفاوتی دارد. روغن کنجد تیره، روغن کنجد سبک، روغن کنجد ارگانیک، روغن کنجد پرس سرد و روغن کنجد تصفیه شده چند نمونه از انواع روغن‌های کنجد هستند. تفاوت میان این روغن‌ها تنها در روش استخراج و کیفیت آن‌ها می باشد.
روغن کنجد پرس سرد، به روغنی گفته می‌شود که از دانه کنجد، در اثر اعمال فشار در دمای پایین، بدون استفاده از حرارت و به وسیله دستگاه‌های استخراج مکانیکی (مانند پرس) تهیه می‌شود. هدف از انجام این روش، جداسازی ذرات معلق است. این فرایند به نحوی صورت می‌پذیرد که تغییری در ویژگی‌های تغذیه‌ای و همچنین ماهیت روغن، ایجاد نشود. خالص‌سازی این مدل روغن، با روش‌هایی چون شست‌شو با آب، ته‌نشین شدن، صاف کردن و سانتریفیوژ کردن صورت می‌گیرد.
روغن کنجد پرس سرد چه فوایدی دارد؟
همانطور که پیش‌تر گفتیم تنها تفاوت روغن کنجد پرس سرد، در روش تهیه و تولید آن است و تفاوت خاص دیگری با انواع روغن‌های کنجد ندارد و از نظر دارا بودن تمامی خواص و فواید، همانند دیگر روغن‌های کنجد است. اما بهترین روش استخراج روغن از دانه کنجد، روش پرس سرد است که پس از فرآیند صاف کردن، یک روغن کاملا خالص و شفاف تولید می گردد که از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است و می تواند به طور مستقیم مورد استفاده قرار گیرد. این روغن که به عنوان روغن کنجد بکر یا فرابکر عرضه می گردد، دارای رنگ زرد روشن بوده و از بو و طعم مناسبی نیز برخوردار است. یکی از خواص روغن کنجد پرس سرد، ویتامین E فراوان موجود در این روغن است که به آن، خاصیت آنتی اکسیدانی می‌دهد. سایر ترکیبات آنتی اکسیدانی موجود در روغن کنجد پرس سرد عبارتند از سزامین، سزامولین و فیتوسترول که به پایداری روغن در برابر اکسیداسیون کمک می نمایند.
وجود حدود 80% اسیدهای چرب غیراشباع از جمله امگا 6 و امگا 9 از دیگر خواص روغن کنجد پرس سرد است که به کنترل فشار خون کمک می‌کند. اسید لینولئیک از جمله اسیدهای چرب اصلی روغن کنجد به شمار می رود که در ساخت غشای سلولی، انتقال کلسترول و تشکیل سریع لخته در هنگام خونریزی نقش دارد.
روغن کنجد پرس سرد، همانند دیگر انواع روغن‌ها اعم از روغن کنجد تصفیه شده، روغن مخلوط کنجد و کانولا و روغن سرخ کردنی شفاف حاوی روغن کنجد، نمونه‌ای از گروه روغن کنجد است که سال‌ها، با کیفیتی یکسان، توسط کارخانه حلوای عقاب تولید و به بازار عرضه گردیده است. با توجه به فواید ذکر شده، می‌توانید روغن کنجد پرس سرد عقاب را در مقادیر 500 و 250 میلی‌لیتر در سبد غذایی خود جای دهید.
